Sociaal maatschappelijke trends

Mobiliteit betreft alle verplaatsingen, diensten daarvoor en keuzes voor activiteiten van of door mensen, bedrijven, recreatie, sport, enzovoort. Hoe we mobiliteit organiseren is daarom afhankelijk van mensen en de verschillende mobiliteitsbehoeften. 

Demografische ontwikkelingen

De demografie van de gemeente geeft inzicht in hoeveel mensen er in de gemeente wonen maar ook hoe oud ze zijn, hoe het huishouden is opgebouwd of welke culturele achtergronden er zijn. Kortom, het beschrijft de verschillende bevolkingsgroepen, deze hebben een verschillende mobiliteitsbehoefte en het is belangrijk daar rekening mee te houden. Een gezin met kinderen verplaats zich bijvoorbeeld anders dan senioren. 

Bevolkingsgroei en verstedelijking

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kent de gemeente Meerssen in totaal 18.600 inwoners (januari 2023). De bevolking is sinds 1995 met 10% gedaald. Het gemiddeld aantal personen per huishouden daalt echter waardoor er per inwoner een groter aantal woningen nodig is. Daarnaast is er een trend van verstedelijking gaande. Meer mensen die in verstedelijkt gebied wonen, en minder mensen die in het buitengebied wonen. Dit komt mede doordat er voor de woningopgave in Nederland gestuurd wordt op de bouw van woningen binnen of direct aangrenzend aan bestaand verstedelijkt gebied (inbreiding, "straatje erbij"). Ook gemeente Meerssen heeft een woningbouwopgave meegekregen. 

Verschuiving in de bevolkingsopbouw

In Nederland vindt er een verschuiving plaats in de leeftijdsopbouw van de samenleving. De groep ouderen (55+) neemt toe (vergrijzing). Tegelijkertijd is deze groep ouderen ook mobieler dan voorheen. Maar er is ook aandacht nodig voor de mobiliteit van ouderen die niet meer willen of kunnen autorijden en fietsen.

Ouderen blijven langer actief en maken meer gebruik van verschillende vervoersmiddelen. De (elektrische) fiets wordt vooral veel gebruikt. Fietsen is niet alleen goed voor de gezondheid, maar ook voor de sociale contacten en de mobiliteit van ouderen. Het aantal fietsbewegingen onder ouderen is in de afgelopen jaren dan ook fors toegenomen. Dit vraagt om veilige en comfortabele fietspaden, die voldoende breed en goed verlicht zijn en goed onderhouden worden.

Ook is het belangrijk dat de gemeente rekening houdt met de behoefte aan meer opties voor openbaar vervoer of doelgroepenvervoer. Niet alle ouderen kunnen of willen zelfstandig fietsen of autorijden. Met toegankelijk, betaalbaar en frequent openbaar vervoer kunnen ouderen zich blijven verplaatsen.

Diversiteit in de maatschappij

De gemeente Meerssen is een diverse gemeente, waar mensen van verschillende achtergronden, culturen en leeftijden samenleven. Deze diversiteit heeft ook invloed op de mobiliteit in de gemeente. Mensen hebben verschillende behoeften, voorkeuren en mogelijkheden om zich te verplaatsen.

Naast bewoners zijn er ook toeristen die gemeente Meerssen en omgeving bezoeken. De ligging dicht tegen de Belgische en Duitse grens maakt het ook een aantrekkelijke bestemming voor dagjesmensen uit de buurlanden. Verder zijn er ook mensen met een mobiliteitsbeperking, die juist meer behoefte hebben aan aangepast vervoer, zoals rolstoeltoegankelijk OV of trottoirs aangepast op slechtzienden. Deze groepen vragen om een inclusieve mobiliteit, waarbij niemand wordt uitgesloten en het mobiliteitssysteem aansluit bij de wensen en behoeften van alle inwoners.

Politiek-maatschappelijke ontwikkeling

Cultuur ontwikkelt zich en politiek-maatschappelijke ontwikkelingen hebben invloed op de besluitvorming van het mobiliteitsbeleid. We zorgen gezamenlijk voor een leefbare omgeving. Daarvoor gaan we in gesprek met elkaar. Participatie wordt steeds belangrijker, vanuit belangenorganisaties maar ook vanuit bewoners.

Betrokkenheid van burgers

Door een toename in internetgebruik en social media wordt steeds meer informatie transparant en worden burgers steeds meer betrokken. Dit leidt ertoe dat er meer controle op besluitvorming in de politiek plaatsvindt. De betrokken burger uit zich met gezamenlijke initiatieven, en soms zelfs protestacties. Ook dit zien we terug op het vlak van mobiliteit. De gemeente krijgt steeds meer klachten, verzoeken of inbreng van burgers en moet hier op de juiste manier mee omgaan om te waarborgen dat de gemeente de juiste koers blijft varen. In de gemeente is Burgerkracht een manier om de burgers zelf ook initiatieven te laten ontplooien.

Participatie

Vanuit onder andere de Omgevingswet wordt er aan burgers steeds meer invloed toebedeeld in het proces om te komen tot besluitvorming. Dit heeft ook effect bij de totstandkoming van mogelijke  verkeersmaatregelen. Belangrijk hierbij is dat een gemeente vooraf een duidelijke structuur heeft voor de inbreng van bewoners en in dit proces ook duidelijk is wat de positie is van de mening van de burgers in een specifieke situatie (participatieladder). Voor het GVVP wordt ingezet op consulteren.

Participatieladder omgevingswet